تابناک کهگیلویه و بویراحمد، فرامرز پژوه فعال سیاسی، اجتماعی و کارشناس حوزه نفت و‌گاز طی یادداشتی به بودجه فرهنگستان ها و کمک به بهبود فرهنگ کشور یا هدر رفت بودجه توسط نهادهای فرهنگی کشور پرداخت.
متن یادداشت:
نهادها و سازمان های متعدد در کشور به بصورت موازی و با هدف رشد و ارتقای فرهنگ کشور در زمینه های مختلف تشکیل شده‌اند. یکی از سازمان‌هایی که باید درخصوص زبان فارسی و فرهنگ زبان فارسی حضور جدی و فعالانه‌ای داشته باشد، وزارت آموزش و پرورش است. در کنار این وزارت‌خانه، وزارت فرهنگ و ارشاد و صدا و سیما نیز که از بودجه ملی و بیت‌المال استفاده می‌کنند، وظیفه حفظ و توسعه فرهنگ زبان فارسی را دارند.
علاوه بر این سه سازمان، دو نهاد دیگر به نام‌های فرهنگستان زبان و ادب و فارسی (با 190 کارمند) و بنیاد سعدی (با 33 کارمند) نیز با یک مدیریت واحد و هدف گسترش زیان فارسی فعالیت می کنند. این نهادها به ترتیب با بودجه های 60 و 35 میلیارد تومان در سال 1402 مشغول بکار هستند. میزان بودجه اختصاص داده شده به این دو نهاد طی پنج سال اخیر در شکل 1 نشان داده شده است. بودجه این نهادها، همانند سایر سازمان‌ها، بر اساس تورم و نه بر اساس ارزشیابی و عملکرد افزایش یافتهاست. برای درک بهتر وضعیت، می‌توان به زبان انگلیسی در کشور انگلستان نگاهی بیندازیم. این زبان هیچ فرهنگستانی ندارد که آن را حفظ کند و بیشتر از هر زبان دیگری واژه قرض میگیرد. با این حال، زبان انگلیسی نه تنها نابود نشده بلکه پیشرفت کرده است.
شکل 1: بودجه اختصاص یافته به فرهنگستان زبان و ادب و فارسی و بنیاد سعدی در پنج سال اخیر (میلیارد ریال)
در کنار این دو فرهنگستان، سه فرهنگستان دیگر نیز تشکیل شده‌اند که عبارت‌اند از: فرهنگستان علوم ایران (با 56 کارمند)، فرهنگستان هنر (با 139 کارمند) و فرهنگستان علوم پزشکی ایران (با 73 کارمند). مطمنا این سوال برای هموطنانمان پیش می‌آید که تشکیل این فرهنگستان‌ها چه دلیلی داشته، چه دستاوردی داشته‌اند و چه ارزش‌افزوده‌ای برای جامعه علمی، هنر، صنعتی و یا پزشکی داشته‌اند؟ میزان بودجه اختصاص داده شده به این سه فرهنگستان طی پنج سال اخیر در شکل 2 نشان داده شده است.
شکل 2: بودجه اختصاص یافته به فرهنگستان علوم ایران، فرهنگستان هنر و فرهنگستان علوم پزشکی ایران (میلیارد ریال)
نتیجه‌گیری:
مطابق سیاست‌های کلی کشورهای جهان، وظیفه حفظ و نگهداری فرهنگ‌های یک کشور بر عهده آموزش و پرورش آن کشور است. بنابراین، تشکیل فرهنگستان‌های متعدد نظیر فرهنگستان زبان و ادب و فارسی، بنیاد سعدی، فرهنگستان علوم ایران، فرهنگستان علوم‌پزشکی ایران و فرهنگستان هنر و اختصاص بودجه هنگفت به آنها، نه تنها کمکی به این فرهنگ‌ها نمی‌کند، بلکه منجر به هدر رفت بودجه کشور می‌شود. شاید مبلغ 258 میلیارد تومان در سال 1402 در میان بودجه کل کشور ناپیز به نظر برسد، ولی حذف این نهادها می‌تواند به کاهش کسری بودجه کشور و کاهش تورم کمک شایانی نماید. بنابراین، از نمایندگان محترم مجلس و دولت تقاضا می‌شود نسبت به حذف این نهادهای بودجه‌بگیر که کارایی در اقتصاد یا فرهنگ کشور ندارند،اقدام نمایند.