به گزارش تابناک کهگیلویه و بویراحمد، فرامرز پژوه فعال سیاسی، اجتماعی و کارشناس حوزه نفت وگاز طی یادداشتی در مورد بودجه وزارت ورزش، جوانان و تردیدهای توسعه ورزشی در ایران که نیاز به بازسازی یا تداوم وضعیت موجود دارد نوشت.
ورزش در ایران همواره یکی از مهمترین عرصههای افتخارآفرینیملی بودهاست، اما امروزه در موقعیتی بحرانی قرار گرفته است که نیازمند تغییرات اساسی و بازبینی در سیاستهای کنونی است.ساختار دولتی حاکم بر ورزش کشور نه تنها در توسعه و پیشبرد ورزش نقش مؤثری نداشته، بلکه به نظر میرسد باعث پسرفت و هدر رفت منابع مالی (بودجه) شده است. مدیریت ناکارآمد و عدم بهرهوری در وزارت ورزش و جوانان، با 6859 نفر پرسنل با 277 مدیر، 1373 سرپرست، 4277 کارشناس و 617 غیر کارشناس، در مقایسه با کارکنان محدود وزارت ورزش سایر کشورهای جهان (کشور آمریکا 502 کارمند)،نشاندهنده تفاوتهای عمده در کارایی و سازماندهی است. این تفاوتها به ویژه زمانی نمایان میشود که بجای سرمایهگذاری در زیرساختهای ورزشی، بخش اعظم بودجه صرف هزینههای جاری و حقوق پرسنل میشود. برای درک بهتر، نگاهی به سرانه فضای ورزش در ایران و استانداردهای بین المللی خواهیم کرد، سرانه فضای ورزشی در ایران تنها 75 صدم مترمربع است که با استاندارد بینالمللی 3 مترمربعمقایسه شده است. این نشاندهنده کمبود شدید فضاهای ورزشی و نیاز به توسعه است. علاوه بر این، ورزش در ایران به دلیل رویکرددولتی و شبه دولتی (خصولتی)، در تضاد با سایر کشورهایپیشرفته است که بخش خصوصی نقش عمدهای در مدیریت ورزش دارد. تجاریسازی و محبوبیت فزاینده ورزش به عنوان یک صنعت، باعث شده تا شرکتهای خصوصی و شبه دولتی با ورود به این عرصه، به دنبال سود و منافع خود باشند. در بسیاری از موارد، این ورود تحت پوشش معافیتهای مالیاتی و به عنوان راهی برای فرار مالیاتیاتفاق میافتد. بنابراین، عدم وجود یک سیستم مالیاتی دقیق و یکپارچه، موجب پیچیدگیهای بیشتر در این زمینه و فرار مالیاتی نهادهای اقتصادی فعال در حوزه ورزش شده است. اکثر باشگاههای فوتبال کشور به صورت دولتی یا با حمایت شرکتهایخصولتی اداره میشوند که اغلب به دلیل سوءمدیریتها و ضعفهایموجود، با بحرانهای مالی سنگین و محرومیتهای بینالمللی روبرو هستند. این مشکلات نه تنها تأثیر منفی بر روند توسعه ورزشی کشور دارد، بلکه به طور مستقیم بر اقتصاد و بیتالمال فشار وارد میکند،زیرا در نهایت، هزینههای رفع این مشکلات از داراییهای عمومیتأمین میشود. براساس بودجه اختصاص یافته به بودجه وزارت ورزش و جوانان و کمیته المپیک و پارالمپیک در طی پنج سال اخیر (شکل 1)،مشاهده میشود که بخش عمدهای از بودجه این وزارت خانه به هزینههایجاری اختصاص یافته است، در حالی که به توسعه زیرساختها و بهبود وضعیت ورزش در کشور کمتر توجه شده است. این وضعیتنشانگر عدم کارایی و کمبود بهرهوری در استفاده از منابع مالی است. همچنین، تعداد پرسنل زیاد در این وزارتخانه و بودجه کم، باعث ایجادشکاف بین نیازمندیها و منابع موجود شده است. این وضعیت، نه تنها منجر به عدم توسعه و پیشرفت ورزش در کشور میشود، بلکه بهطور مستقیم در کاهش کیفیت و ارتقاء زیرساختهای ورزشی تأثیرمیگذارد. علاوه بر این، درآمد کم وضعیت معیشتی پرسنل وزارت ورزش و جوانان را تحت تأثیر قرار داده است.
شکل 1: بودجه وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک و پارا المپیک (هزار میلیارد ریال)
نتیجه گیری :
با توجه به توضیحات ارائه شده، مشکلات ورزش کشور به دلیلساختارهای دولتی و دخالت نهادهای دولتی در ورزش، عدم فعالیت و حضور قوی بخش خصوصی، فعالیت شرکتهای خصوصی و شبه دولتی تحت پوشش معافیتهای مالیاتی جهت فرار مالیاتی، اختصاص بودجه ناچیز و همچنین تعداد بالای پرسنل با بهرهوری پائین، بوجود آمده است. این وضعیت نشاندهنده نیاز فوری به بازنگری و اصلاحات اساسی در ساختار مدیریت ورزشی کشور است.
برای ایجاد تغییر، باید یک نقشه راه جدید ترسیم کرد که در آن، با بهبود رویکردهای مدیریتی و تخصیص بهینه منابع مالی، کاهش تعداد پرسنلها در این وزارتخانه و همچنین برنامهریزی بهتر برایآینده ورزش در ایران، گامهایی برداشته شود. ادامه مدیریت کنونی، که عمدتاً منجر به رکود، تلف کردن منابع و فرصتها میشود، دیگر قابل قبول نیست.
به منظور اصلاح و بهبود وضعیت ورزش در کشور، نیاز به توسعه یکسیاست ورزشی قوی، با همکاری بخش دولتی و خصوصی، توجه به نیازمندیهای ورزشکاران و ایجاد شفافیت در تخصیص بودجه است. همچنین، پشتیبانی از توسعه زیرساختهای ورزشی، ارتقای سطح آموزش ورزشی، و توجه به بهرهوری از منابع مالی و انسانی وجود دارد. تلاش برای اصلاح ساختارهای مدیریتی ورزشی، تعامل بیشتر بیننهادهای مختلف، و توجه به مدیریت موثر و شفاف بودجهها، بهبود عملکرد ورزش در کشور را تسهیل خواهد کرد و به ایجاد یک آینده روشنتر و پویاتر برای ورزش ایران کمک خواهد کرد.