به گزارش خبرگزاری فارس از شهرستان ساری، فصل زمستانگذرانی پرندگان مهاجر از نیمهدوم آذرماه اوج گرفته است، این مسافران خسته از راه در دل تالابها و آببندانهای مازندران پناه میگیرند تا به حیات طبیعی خود ادامه دهند.
زمستانگذرانی پرندگان مهاجر معمولاً در اسفندماه به پایان میرسد و ممکن است تداوم آب و هوای سرد در بهار نیز، بازگشت آنها را به تعویق بیندازد، ضمن آنکه هرساله تعدادی از پرندگان مهاجر، خود را با آب و هوای برخی از تالابهای مازندران سازگار کرده و تمام طول سال را در این زیستگاههای منتخب، میمانند.
تالابهای سرخرود، ازباران، فریدونکنار، میانکاله و مجموعه تالابهای لپو از نمونههای بارز و شناختهشده تالابهای مازندران هستند که از پنج سال گذشته تاکنون هر ساله بیش از 2 میلیون پرنده مهاجر تابستان و زمستانگذران میهمان آنها میشوند.
تنوع پرندگان مهاجر در تالاب لپو
در بین خبرهای خوشی که از بازگشت امید تنها بازمانده از گله غربی درناهای سیبری در تالاب فریدونکنار، آمدن قوهای گنگ در تالاب لپو و شیدایی غازهای مهاجر در تالابها و آببندانهای استان میشنویم، اما خبرهایی از بازارهای پرندهفروشی، صید غیرمجاز، درگیری شکارچیان و محیطبانان، قرقشکنی و بعضا رفتارهای خشن و تهدیدهای عدهای برای تسخیر طبیعت و قتلعام پرندگان، ناراحتکننده است.
در بین تالابها و آببندانهای ملی، نام مجموعه تالابهای لپو زاغمرز در یک کیلومتری ساحل بهشهر بسیار آشنا است، در واقع لپو شامل مجموعهتالابهای شیرخان، پلنگان و لپو است، این پهنه زیبا حدود 550 هکتار مساحت دارد و در فصل کشاورزی، منبع آبی قابل توجهی برای 11 روستای اطراف است و دو سال پیش نیز پس از سالها لایروبی در آن صورت گرفت.
مجموعه تالابهای لپو سالانه میزبان 7 هزار پرنده مهاجر در 60 گونه متفاوت است که 40 گونه آن زمستانگذران هستند و در این بین، 400 بال قوی گنگ بیش از سایر پرندگان خودنمایی میکنند.
شادابی قوها در لپو
اردکسانان بیشترین جمعیت پرندگان زمستانگذران در لپو را شامل میشوند، در سالهای متمادی این توقفگاه پرندگان توسط افراد بومی و محلی پاسداری میشد و حتی غذادهی به پرندگان و رهاسازی پرندگان تیمارشده در همین مکان صورت میگرفت، هزینههای قابل توجهی نیز برای حفاظت از آن از سوی بومیان انجام شد و محیط زیست شهرستان بهشهر نیز بر آن نظارت داشت.
* «نه» به ممنوعیت تیراندازی و شکار در لپو
امسال اما در حالیکه عدهای از دوستداران طبیعت و حتی شکارچیان و مسؤولان محلی تقاضا کردند تا نام لپو در کنار دیگر تالابهای استان ازجمله سرخدشت و لنگور بیاید و سازمان حفاظت محیط زیست نیز آن را در لیست مناطق تیراندازی و شکار ممنوع استان به ثبت رساند اما پس از چندی در کنار خبر خوش فرود یکجفت قوی گنگ بههمراه چهار جوجه در تالاب لپو، اخبار ناخوشایندی بهگوش رسید.
جمعی از شکارچیان از ادارهکل حفاظت محیط زیست مازندران خواستند تا لپو را از مناطق آزاد شکار اعلام کند، آنها مسیر ورودی به لپو را بستند و حتی تنها اطاقک نگهبانی حاشیه لپو را قفل کرده و آن را تصرف کردند!؟
تسلط بر یکی از ورودیهای تالاب لپو
موضوع را که از مسؤولان محلی جویا شدیم آنها این موارد را تایید کردند، محیط زیست بهشهر نیز تاکید دارد که ما براساس دستورالعمل سازمان متبوع عمل میکنیم و براساس همین دستورالعمل، لپو زاغمرز منطقه تیراندازی و شکار ممنوع است.
بهسراغ مسؤولان ادارهکل حفاظت محیط زیست استان رفتیم، روز یکشنبه نشستی با نماینده شکارچیان، مسوولان محلی و حتی امام جمعه زاغمرز داشتند.
از صحبتهای آنها برمیآید که شکارچیان زاغمرز به دو گروه تقسیم شدهاند؛ گروهی بر مدار حفاظت از پرندگان و گروهی بر مدار شکار پرندگان هستند، بهانه گروه دوم این است که «شما مسؤولان میانکاله را بستید، دور تا دور آن را فنس کشیدید و روز به روز نیز رفت و آمد در آن را محدود و ما را از شکار منع میکنید».
بستن درب ورودی تالاب لپو
آنها میگویند ما به پرندگان حفاظتشده از جمله قو، اردک سرحنایی و اردک بلوطی کاری نداریم و گونههای قابل شکار که محیط زیست اعلام میکند را شکار میکنیم.
محیط زیست به آنها میگوید: ما مخالف شکار نیستیم و میتوانید در مناطق آزاد طبق دستورات اعلامشده شکار کنید، اما میگویند در گذشته در شکارگاهها آب بود و پرنده هم بود اما حالا این مناطق خشکیدهاند و خبری از شکار نیست.
تعدادی از شکارچیان که بر شکار در لپو و آزاد شدن این منطقه تاکید دارند، گاهگاهی شبها یا روزها با ایجاد سر و صدا در کنار تالاب قصد فراریدادن قوهای مهاجر را دارند و در این بین نیز برخی از دوستداران طبیعت گزینه انتقال قوهای گنگ به تالاب میانکاله را بیان میکنند، هر دو اقدام یک «حیوانآزاری مدرن» و خارج از ضوابط محیط زیست است، چرا که پرنده زیستگاه یا توقفگاه فصلی خود را برای ادامه حیات از طریق حس غریزی پیدا میکند و نمیتوان او را از این حس ذاتی، جدا کرد.
بستن اطاقک نگهبانی تالاب لپو توسط شکارچیان
اکنون همچنان ممنوعیت تیراندازی و شکار در لپو اعمال میشود و محیط زیست هیچ برنامهای برای تغییر این وضعیت زیر فشار درخواستهای شکارچیان ندارد، شکارچیان نیز دو دسته شدهاند و هر چند تعداد مخالفان ممنوعیت شکار در لپو کمتر است اما بر دسته بزرگتر یعنی موافقان این مصوبه، زبان زور و تهدید را بهکار گرفتهاند و کوتاه نمیآیند.
بهنظر میرسد شکارچیان مخالف با ممنوعیت شکار در لپو بهدلیل پشتیبانیهای برخی مسؤولان محلی بهدنبال ایجاد تنشهای زیستمحیطی هستند، در این میان ادامه توصیههای امام جمعه زاغمرز که خود از دوستداران طبیعت است میتواند کارساز باشد.
از آنجا که تالاب لپو بهلحاظ مکانی در فضای مناسب و قابل دسترسی قرار دارد، میتوان با مشارکت ادارات منابع طبیعی، جهاد کشاورزی و محیط زیست، کانون شکار و طبیعت، نمایندگان سازمانهای مردمنهاد محیط زیست و منابع طبیعی در زاغمرز و مسوولان محلی و بزرگان طوایف زاغمرز به ایجاد یک طرح اکوتوریسم با بهرهگیری از تنوع گیاهی و جانوری موجود در تالاب لپو و اطراف آن کمک کرد.
به گزارش فارس، هر ساله با اوج گرفتن مهاجرت پرندگان زمستانگذران به تالابهای مازندران فعالیت محیطبانان و دوستداران طبیعت و شکار شدت مییابد، بهطور طبیعی محیط زیست استان برای محافظت از حیات وحش در این زمان بیشترین دغدغه را دارد و از سوی دیگر کانونهای شکار و طبیعت و شکارچیان نیز درخواستهایی دارند.
جمعآوری دامهای غیرمجاز برای صید پرندگان در تالابهای فریدونکنار، نور، آمل، محمودآباد و دستگیری شکارچیان غیرمجاز برای محیط زیست بسیار گران تمام شده است، دادستانی مرکز مازندران، دادگستری و نیروی انتظامی با تمام قدرت به کمک محیط زیست آمدند، درگیریهای لفظی و فیزیکی فراوانی صورت گرفت و همچنان تهدیدها ادامه دارد اما محیط زیست استان برای حفاظت از زیستکره که بخشی از آن با حیات پرندگان مهاجر معنا پیدا میکند، با تمام توان فعالیت دارد.
جمعآوری تورهای هوایی در تالاب فریدونکنار
بیشتر شکارچیان میدانند آنچه در گذشته بوده با شرایط امروز بسیار متفاوت است، اکنون زمانی برای حفاظت و پاسداری از طبیعت است زیرا در دهههای گذشته با قوانینی که تنها بر حاکمیت مطلق انسان بر جهان تاکید داشت، بسیاری از زیرساختهای طبیعی در کوه، جنگل، دشت، دریا، چشمهسارها و رودخانهها از بین رفت اما حالا گرچه دیر است اما نیاز به تلاش برای حفاظت از اندک سرمایههای تنوع گیاهی و جانوری است و باید به قوانین پایبند بود.
در استانی مانند مازندران مسؤولان حوزه محیط زیست و محیطبانان در فصل مهاجرت پرندگان زمستانگذران با تمام توان از حیات وحش محافظت کرده و در همین سه ماه پاییز تعدادی از محیطبانان مصدوم شدند و همچنان تهدیداتی متوجه آنها است، اما میبینیم که قوانین، مصوبات و دستورالعملهایی صادر میشود، با اکوسیستم و وضعیت شکننده استانهایی چون مازندران مغایرت دارد.
تالاب فریدونکنار - اردکهای گرفتار در دامگاهها
حال چه باید کرد؟ چرا محیط زیست هنوز برنامه جامع و مشخصی در حوزه شکار ندارد و چرا نمیتواند پاسخگوی نیازهای جامعه هدف خود باشد؟ تاکنون چه اقدامی برای جایگزین ساختن پرندهنگری بهجای پرندهکشی انجام داده است و چرا یکبار برای همیشه وضعیت شکار را مشخص نکرده و شکارچیان را از بلاتکلیفی بیرون نمیآورد؟! آیا وقت آن نرسیده است که به پدیده «شل کن سفت کن» در حوزه محیط زیست پایان دهد؟!
27 بهمنماه 96 - توزیع گندم و ذرت برای پرندگان لپو
بیتردید تالاب لپو زاغمرز همچنان باید زیستگاهی امن، نمونه و مهم برای پرندگان زمستانگذران باقی بماند و بومیان این منطقه همچون گذشته یک تیم واحد محیط زیستی و ممتاز در استان باشند، با این همه باید ببینیم نتیجه پایشها، نظرات فنی و نشست با مسوولان محلی، نمایندگان سازمانهای مردمنهاد و کانون شکار و طبیعت زاغمرز به کجا میانجامد و آیا پرندگان لپو زمستان 97 را در آرامش میگذرانند یا تنش؟
______________
گزارش از آزاده بابانژاد