بالا رفتن هزینه‌های زندگی، کمک به اقتصاد خانواده یا استقلال مالی و شخصیت اجتماعی؟
به نظر می‌رسد هر کدام این موارد، ظرفیت دارد که زمینه را برای فعالیت اقتصادی زنان در واحدهای صنفی مختلف فراهم کند. اما آیا واقعاً زنان کار بیرون از خانه را ترجیح می‌دهند یا نیازهای مالی برای رفاه خانواده و فرزندان نقش بیشتری در این انتخاب دارد؟
از زمان‌های قدیم زنان ایرانی با مشاغل روستایی و خانگیِ سنتی در کمک به اقتصاد خانواده نقش داشته‌اند، اما حالا عوامل جدیدی مزید بر علت شده تا زنان بیش از پیش و درعرصه‌های گسترده تری وارد عمل شوند.
سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که آیا وقتی پدر یا همسر خانواده به دلیل ناتوانی، بیکاری، اعتیاد یا کافی نبودن دستمزدش، قادر به تامین مخارج لازم و رفاه کافی برای اعضای خانواده نیست، زنی که ناگهان خود را با این مشکلات رو به رو می‌بیند، باید بی تفاوت بنشیند یا به کمک اقتصاد خانواده بشتابد؟
علاوه بر اینها گاهی مشکلات اجتماعی نوظهوری همچون افزایش بی امان اعتیاد و طلاق در خانواده مُهر بد سرپرستی را بر پیشانی خانواده‌ها می‌زند و در این میان مقوله ای به نام زنان سرپرست خانوار شکل می‌گیرد که ناچارند اقتصاد خانواده را با کسب و کار خود گره بزنند.
ضرورت توجه به اشتغال زنان
«زهرا کاظمی» جامعه‌شناس قزوینی معتقد است بعضی مشاغل هستند که بانوان آن را با مهارت بیشتر و بهتری انجام می‌دهند و کسی نمی‌تواند منکر حضور خانم‌ها در این حیطه‌ها بشود؛ از اینها می‌توان به مشاغلی چون پرستاری، معلمی، مربی مهد و کارهایی از این دست اشاره کرد.وی گفت: وضعیت اقتصادی جامه ما در اکثریت خانواده‌ها به نحوی است که نمی‌شود با کار کردن یک نفر رفاه آن خانواده مطابق با استانداردهای حداقلی فراهم شود. البته از طرفی با مساله علاقه زنان به استقلال مالی هم رو به رو هستیم که باعث می‌شود زنان فعالیت اقتصادی داشته باشند.
کاظمی با رد موضوع کم کاری زنان شاغل در تربیت فرزندان افزود: خیلی از زنانی که شاغل نیستند هم نمی‌توانند کمک آنچنانی در این زمینه به فرزندان خود کنند و این موضوعی است که به خود آن شخص و توانایی‌هایش بستگی دارد. علاوه بر این زنان شاغل با آگاهی‌ای که در بیرون از خانواده به دست می‌آورند، می‌توانند از این تجربه و آگاهی در روند تربیت فرزند خود بهره ببرند. پس به نظر می‌آید ربط دادن این موضوعات به شاغل بودن مادر از انصاف به دور است.کاظمی ادامه داد: از آنجا که زنان افرادی چند نقشی هستند، کم تر شدن ساعت کاری آنها می‌تواند باعث شود آنان علاوه بر فعالیت مفید و مثمرثمر در بیرون از خانه، به کارها و وظایف داخل خانه هم به نحو احسن رسیدگی کنند.
این جامعه‌شناس درباره نکته منفی کار کردن زنان گفت: من تنها ایرادی که در این قضیه می‌بینم این است که زنان به دلیل ساختار فیزیولوژیکی و ظرافتی که دارند، نمی‌توانند مانند مردان کارهای سخت و طولانی مدت انجام بدهند و زودتر خسته می‌شوند؛ خستگی که ممکن است هم برای خودشان آسیب رسان باشد و هم مانع از انجام دادن فعالیت‌های داخل خانه‌شان شود.
کاظمی بخش اعظمی از دلایل کار کردن زنان را مربوط به مردان دانست و گفت: معمولاً در این زمینه مردان به 2 دسته تقسیم می‌شوند؛ دسته اول کسانی هستند که کار برای زنان را درست نمی‌دانند و در صورت موافقت هم به همسرشان می‌گویند که پولش را برای خودش نگه دارد و لازم نیست برای مخارج خانه از آن استفاده کند. اما دسته دوم کسانی هستند که عقیده دارند زنان به طور برابر باید در مسائل مادی همکاری داشته باشند و به اقتصاد خانواده کمک کنند.
کاظمی گفت: به نظر من زنان کار می‌کنند تا پشتوانه مالی داشته باشند تا اگر روزی دیگر از حمایت خانواده یا همسر برخوردار نبودند، بتوانند روی پای خود بایستند و با مشکلات بیشتری روبه رو نشوند و در آن شرایط فشار مالی بر آنها وارد نشود.
درآمد پایین خانوار
«عید علی کریمی» دبیر خانه کارگر استان هم زنان ِ جویای کار را 2 دسته می‌داند: دسته اول زنان سرپرست خانوار هستند که واقعاً به کار و درآمد آن نیاز دارند و دسته دوم زنان تحصیلکرده ای هستند که برای حضور فعال اجتماعی و استقلال مالی به کار بیرون از خانه روی می‌آورند.وی گفت: دستمزدهای امروزه جوابگوی خانواده‌ها و نیازهایشان نیست و این دلیلی برای اشتغال زنان محسوب می‌شود؛ علاوه بر این، اصناف، ادارات و کارخانه‌ها تمایل بیشتری به جذب خانم‌ها دارند و این 2 دلیل دارد: اول این‌که متاسفانه دستشان برای ندادن به موقع دستمزد زنان بازتر است و دلیل دوم این است که کارفرمایان راحت تر می‌توانند هر وقت که خواستند زنان را از کار اخراج کنند.کریمی باور دارد که بهتر است دولت در درجه اول کار مناسب با حقوق کافی را برای مرد فراهم کند تا او از نقش خود به عنوان کسی که وظیفه تامین مخارج خانواده را دارد، دور نشود و در درجه دوم زنان سرپرست خانوار هستند که باید صاحب کاری مناسب بشوند تا علاوه بر رفع مشکلات مالی خود، برای امرار معاش به سختی نیفتند.
خدمات بیمه
کریمی گفت: قزوین به عنوان یکی از قطب‌های صنعتی کشور، به طور حتم دارای زنان شاغل بیشتری در واحدهای صنعتی است. به جرات می‌توان گفت در استان بیش از 80 درصد زنانی که در مشاغل غیر رسمی مشغول به کار هستند، حتی از دریافت حقوق پایه اداره کار هم محرومند. وقتی قسمت اعظم زنان مشغول به کار، بیمه نیستند، طبیعتاً نمی‌توانیم آمار دقیقی از تعداد زنان مشغول به کار داشته باشیم.
دبیر خانه کارگر همچنین درباره قانون کار برای زنانی که بچه‌دار می‌شوند، گفت: قانونگذار تدابیر خوبی را برای این موضوع اندیشیده و مرخصی 9 ماهه را برای زنانی که تازه زایمان کرده‌اند در نظر گرفته است، اما متاسفانه این نوع قانون‌ها در اغلب موارد اجرا نمی‌شود و درنهایت به ترک کار یا اخراج این زنان منجر می‌شود.وی بیکاری را عامل اصلی بزهکاری و اعتیاد و جرایم دیگر که به خصوص در مردان بروز می‌کند، دانست و گفت: اگر مردان شغل مناسبی داشته و در کنار این شغل از امنیت شغلی خوبی هم برخوردار باشند، فشارروحی کمتری به زنان وارد می‌شود.