رضا امیرپور
کوچک شدن دنیا، پیدایش تعلق جهانی ، داده های خبری و حوزه انتشار و ارتباط مستقیم و غیر مستقیم افراد جوامع مختلف باعث شده است که انسان ها به سادگی در برابر الگو های فرهنگی مختلف قرار گیرند.
یکی از مهمترین حوزه های فرهنگی حوزه جوانان و دانشجویان می باشد که در صورت تلاش مستمر فرهنگی می توانند در فضای فرهنگی و اجتماعی جامعه تحول آفرین باشند.
جامعه مدنى كه همان حیطه عمومى است، حایل میان حیطه خصوصى و حیطه دولت، به عنوان لایه فوقانى جامعه است. حیطه عمومى یا جامعه مدنى شامل كلیه تشكل ها، نهادها، شوراها، احزاب و اتحادیه هایى است كه به دور از اقتدار دولت و به غرض دفاع از حقوق صنفى و گروهى افراد و طبقات مختلف اجتماعى شكل مى گیرد.
برخى از این نهادها و گروههای سیاسى، متوجه مقوله قدرت و دولت اند و برخى دیگر، غیر سیاسى و مراقب حقوق اقشار و اصناف هستند. غیر دولتى بودن جامعه مدنى لزوما به معناى معارضه و چالش با دولت نیست، بلكه نهادهاى حوزه عمومى در بسیارى از موارد با دولت تعامل و همكارى دارند. برخلاف تعریف دوم كه جامعه مدنى معرف كل جامعه با همه شئونش بود، این تعریف صرفا به بخش و حوزهاى از جامعه كه همان حوزه عمومى باشد نظر دارد.
جامعه مدنى مرادف با مدنیت است. یعنى در طول تاریخ هر زمان و هرجا كه جامعه اى داراى روابط اقتصادى و سیاسى خاص خویش ظهور و بروز پیدا كند، جامعه مدنى تشكیل شده است.
هر موقعی که سخن از انتخاب و سرنوشت مردم به میان می آید، غالباً تمام صاحبنظران فرهیختگان و نخبگان صاحبان نشریه ها و مجلات همه و همه با یک جمله اتفاق نظر دارند و اینکه مردم مغان همیشه فدای انتخاب نادرست و طایفه گرایی و چشم و هم چشمی می شوند و انتخاب مناسب و منطقی انجام نمی دهند.
البته مروز زمان و تجربه بر این امر صحه گذاشته و آن را ثابت کرده است و تمام منتخبان ادوار گذشته به شکلی با این سبک و سیاق به قدرت رسیده اند و نظر افکارعمومی و حتی کسانی که به آنان رای داده اند بر این باور است.
در چنین شرایطی مردم هم از نمایندگان و هم از مسئولان و مدیران استانی و شهرستانی دل خوشی نداشتند و همواره آنان را باعث و بانی رویدادهای حادث شده می دانند و عوامل عمده عقب مانده گی ها و پس رفت ها و وضعیت نامساعد زیر ساختی و امتیازات از دست رفته را چنین عواملی می دانند. چون معتقدند با شرایطی که برای نماینده بوجود می آید برای پیروزی در همه عرصه ها خصوصا دور بعدی انتخابات و حفظ قدرت در منطقه شروع به چیدن مهره های مناسب از اقوام و نزدیکان خود می نمایند و بدین ترتیب دیگر کسی قدرت انتقاد و سد راه آنان را پیدا نمی کند.
شواهد نشان داده تاکنون هر کاندیدایی که انتخاب شده اولین اقدامی که صورت داده انتصاب مدیران و مسئولان از اقوام و نزدیکان خود به وسیله لابی گری و باندبازی بوده است.
گاهی چنان سرگرم مجادلات و انتصابات سمت های مدیریتی می شوند که وظیفه اصلی و ذاتی خود را فراموش می کنند و به اختلافات محلی و استانی دامن می زنند.
باوجود چنین شرایطی به نظر می رسد بهترین راه برون رفت از این وضعیت موجود و انتخاب درست و اساسی در هر مقطعی تشکیل کانون ها، مؤسسات و گروه های فرهنگی و مدنی برای ارتقاء سطح فرهنگ و آگاهی مردم، انتخاب درست و منطقی است، یعنی انتخاب اصلح بدون در نظر گرفتن اینکه فلان کاندیدا از کدام منطقه و طایفه است و کجا زندگی می کند.
در هفته های اخیر عده ای از فرهیختگان و صاحبنظران و افرادی که سرنوشت خود و فرزندانشان را در موفقیت و پییشرفت شهر و منطقه شان می دانند و در قبال سرنوشت شهر خود احساس مسئولیت می نمایند، تحرکاتی را برای تشکیل چنین گروه ها و کانون هایی در فضای مجازی و نشست های دوستانه و صمیمی پیگیری و مورد بحث وبررسی قرار داده بودند و سعی در ایجاد حرکتی جمعی و همگانی برای پیشبرد سطح فرهنگ و آگاهی مردم و انتخاب درست و منطقی به دور از هرگونه طایفه گرایی و مبارزه با سخنان گمراه کننده برای انحراف افکار عمومی وگ رفتن رای اکثریت کرده بودند.
نامگذاری سال جاری به عنوان اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی از سوی مقام معظم رهبری و تاکید ایشان بر مسائل فرهنگی، اهمیت حوزه فرهنگ را برای همگان روشن می کند. ایشان می فرمایند که: ما فرهنگ را بستر اصلی زندگی انسان می دانیم نه فقط بستر درس خواندن و علم آموختن، فرهنگ هر جامعه بستر اصلی حرکت عمومی است، وحتی حرکت سیاسی و علمی اش در بستر فرهنگ است.
باید توجه داشته باشیم تا زمانی که همه آحاد مردم به این نتیجه نرسند و در برابر اخبار و رویدادهای به وجود آمده عکس العمل نشان ندهند و احساس مسئولیت نکنند عده ای همیشه برای بدست آوردن قدرت و سرازیر کردن اموال و بودجه های دولتی به سمت و سوی خود و لابی های تشکیلاتی تلاش خواهند کرد.
با ترویج مسائل و مفاهیم مورد نظر به تدریج از طریق وسایل و ابزارهای گوناگونی از قبیل اینترنت، ماهواره، نشریات، رادیو، تلویزیون، عکس و پوستر ایجاد همایش های فرهنگی و مدنی و استفاده از نیروها و پتانسیل های کارآمد و نخبگان دلسوز منطقه می تواند تنها راه خروج منطقه از معضلات و بالا رفتن سطح آگاهی مردم در انتخاب و طرز فکر آنان باشد.
با ارتقاء سطح فرهنگ در منطقه میتوانیم ابتدا الگوی تولید و توزیع و سپس کل اقتصاد آن را تحت تاثیر قرار دهیم به طوری که تداوم وضع موجود بدون هیچ گونه فشار و اجباری صورت گیرد.
در مسیر تحقق اهداف فرهنگی و پویایی جوانان فعالیت نهادها و گروه های اجتماعی موجب کنترل فردی و اجتماعی خواهد شد. همکاری جوانان مستعد و فرهیختگان با گروه ها و نهادها و هیات های فرهنگی در تقویت خودباوری، و روحیه مشارکت جویی بسیار موثر خواهد بود.
تمهید موثر زمینه های مشارکت سازمان یافته در حوزه های اجتماعی، فرهنگی و ارتباط با ارگانها و دستگاه های اجرایی و شنیدن صدای جوانان می تواند در سطح منطقه مفید و موثر واقع شود.
امیدواریم که مسئولین در راستای مشارکت های اجتماعی هماهنگی گام های موثری را در پیشرفت و توسعه منطقه و زدودن ریشه طایفه گرایی و انتخاب کورکورانه و ناآگاهانه را بردارند.