تابناک فارس به نقل از فارس: سنگفرشهای پیاده رو را که بگیری و بروی جلو فال فروشها نشستهاند.همانهایی که تو را به تفال زدن دعوت میکنند و سالهاست با غزلهای حافظ مانوس شدهاند و ازین راه روزگار میگذرانند.
صدای دلنشین موسیقی سنتی با خوانش غزلیاتش، از دور گوشها را مینوازد و عطر دلانگیز گلهای رنگارنگ در کنار نسیمی که از خنکای حوض پر ماهی میوزد، مشامت را پر میکند. صدای گوشنواز پرندگان صفای فضا را در کنار تماشای غرفههای صنایع دستی دو چندان میکند.
اینجا شیراز است و شاید یکی از مهمترین تداعیهای ذهنی هر شنونده و بینندهای از بردن یا دیدن نام زیبای این خطه از سرزمین، دیار حافظ باشد.
ما شیرازیها هر از گاهی که دلمان میگیرد و مشکلات روزمره زندگی سوهان روحمان میشود، یکی از پناهگاههایی که دلمان به آن خوش است، آرامگاه خواجه اهل راز است تا ساعتها بدون توجه به گذر زمان بنشینیم و غزل بخوانیم و فضای آکنده از عطر و بوی حافظیه نوازشگر جسم و جان و روح بیتابمان شود.
شیراز، همان جایی که حرم سوم اهلبیتش میخوانند و دنیا آن را به عظمت نام سعدی و حافظ و بنای بینظیر و استوار تخت جمشید میشناسدش
شیراز، همان جایی که مهد تمدن است و دیار فرهنگ.همان جایی که حرم سوم اهلبیتش میخوانند و دنیا آن را به عظمت نام سعدی و حافظ و بنای بینظیر و استوار تخت جمشید میشناسدش. همان جایی که به واسطه بزرگانی چون حافظ از آن یاد میشود.
باز هم پاییز پر رمز و راز از راه رسید و ماه مهر آمد تا بیستمین روزش به نام خواجه اهل راز در ذهنها حک شود. بازهم عصرهای پاییزی و قدم زدن در جوار آرامگاه دلانگیزش از راه رسید.
در آستانه بیستم مهرماه، مهری که از سال ۷۵ تا به امروز با نام حافظ زیبایی و طراوت خاصی به خود گرفت و برای ما شیرازیها و ایرانیها خاصتر از روزهای دیگرمان شد.
نامگذاری روزی به نام بزرگانی چون حافظ و سعدی یا دیگر مشاهیر بلندآوازه کشورمان اگرچه دیرزمانی نیست که اتفاق افتاده است ؛اما میتوان از پس آن به خیلی از روزهای خوب و خوبتر رسید!
اما نکتهای که به نظر میرسد این روزها مغفول افتاده است پیوستهای فرهنگی همچین بزرگداشتهایی است که گویا تنها به برگزاری یک مراسم و نهایتا نشستهای تخصصی خلاصه شده و دستاورد دیگری به همراه ندارد!
گرامیداشت یادروز حافظ امسال برای بیست و چهارمین سال برگزار میشود و همانگونه این مسیر پیش میرود تا این روز در تقویم ایران فراتر از یک روز و یک نام باشد و نویدبخش روزهایی شود که هزاران هزار گردشگر داخلی و خارجی همان زمان که مهر آید و نوید روزهای فرهنگ را سر دهد برای حضور در این سرزمین سبز از یکدیگر سبقت گیرند و سراز پا نشناسند!
آری امروز نه صرفا یک روز که باید گشایشی باشد برای اقدامات بزرگتر، روز بزرگداشت حافظ میتواند بیش از اینها منشا خوبی برای افزایش در رونق صنعت گردشگری شود و راه سفر را برای بزرگان و دوستداران حافظ از دیگر کشورها به شیراز و دیار فارس باز کند.
تا جایی که آرزوی اهالی کوچه و دیار فرهنگ فارس به سرآید و شیراز و فارس به واسطه داشتن بزرگانی چون حافظ همان جایی باشد که باید!
چرا که شاعری مانند حافظ برای هر ملتی کافیست که خود را بر بلندای قله فرهنگ و تمدن جهان ببیند. همانگونه که رهبر معظم انقلاب جایگاه این شاعر پرآوازه را جایگاه بالایی میدانند.
حافظ و غزلیاتش اگرچه در تاریخ شهره و شناختهشدهاند، اما هم او و هم شعرش آنچنانکه سزاوار است، شناخته نشدهاند. حافظ ستاره درخشنده غزل و زبان فارسی است و پشت سر تمام غزلهایش، قرآن در دل خانههای بسیاری نشانده شده است. اما عدم اهتمام به معرفی و شناساندن این شاعر حکیم و فقدان درک قامت شعر و مضامین بلند او، غزلش را دستمایه سطحینگری کرده است.
شعر حافظ هویت ملی است، حافظ هویت ملی. هویت ملتها عبارت است از مشخصههای فرهنگی آنها و مزیتهای فرهنگی آنها
به گونهای که رهبر فرزانه انقلاب در تبیین اهمیت شعر و کارکرد اجتماعی آن میفرمایند: «شعر حافظ هویت ملی است، حافظ هویت ملی. هویت ملتها عبارت است از مشخصههای فرهنگی آنها و مزیتهای فرهنگی آنها. این هویت فرهنگی یک ملت را تشکیل میدهد. این هویت فرهنگی، اصل است. اگر چنانچه این از یک ملتی گرفته بشود، این ملت هضم خواهد شد؛ یعنی در واقع بهمعنای حقیقی کلمه نابود خواهد شد."
از شیراز و مردمش که بگذریم، در نزد مردم ایران بلکه جهان حافظیه آنقدر اهمیت دارد که مقبره حافظ را همچون زیارتگاههای مهم میدانند و این نشان از تقدس حافظ دارد.
برخی از معتقدان به آیینهای مذهبی و اسلامی، رفتن به آرامگاه او را با آداب و رسوم مذهبی همراه میکنند. از جمله با وضو به آنجا میروند و در کنار آرامگاه حافظ به نشان احترام، کفش خود را از پای بیرون میآورند.
سایر دلباختگان حافظ نیز به این مکان بهعنوان سمبلی از عشق راستین و نمادی از رندی عارفانه با دیده احترام می نگرند.نقادان ادب جهان ، گوته را یکی از ارکان چهارگانه ادب جهان نام دادهاند و چنین شخصیتی با شیفتگی و دلبستگی درباره حافظ فراوان گفته است :« ای حافظ ، آرزوی من آن است که فقط مریدی از مریدان تو باشم »
همه ساله در شب بیستم مهرماه در جوار آرامگاه خواجه شمسالدین محمد، حافظ شیرازی با حضور بزرگان اهل سخن و ادب و مسئولان استانی و کشوری مراسم گرامیداشتی برای این شاعر پراوازه شیرین زبان اهل شهر راز برگزار میشود، اما امسال شیوع کرونا همه چیز را تحت تاثیر خود قرار داد و برگزاری مراسم یادروز حافظ نیز از این قاعده مستثنا نیست.
این بار اما شیوع کرونا این مراسم را هم تحت تاثیر قرار داد تا بیست و چهارمین برنامه یادروز حافظ در بستر فضای مجازی شکل گیرد و حافظپژوهان، علاقهمندان و فرهنگورانی از سراسر جهان در این برنامه مجازی شرکت کنند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس درباره برنامههای یادروز حافظ گفت: تمام برنامههای سال جاری به دلیل شیوع بیماری کرونا در فضای مجازی تدارک دیده شده است.
صابر سهرابی با اشاره به دعوت از حافظپژوهان بینامللی اظهار داشت: مقالات بسیاری به مرکز حافظشناسی ارسال شده است که طی یک هفته برگزاری ارائه و بیان میشود.
وی همچنین برگزاری برنامههایی را در شهرستانهای سراسر فارس یادآور شد که از برگزاری نمایشگاهها تا نشستهای ادبی و حافظخوانی را دربر میگیرد.
سهرابی آیین افتتاحیه این مراسم امشب شامگاه ۱۹ مهرماه ساعت ۲۱ اعلام کرد که از صدا و سیمای مرکز فارس پخش خواهد شد؛ همچنین آغاز نشستهای علمی ۲۰ مهرماه است.
رئیس مرکز حافظشناسی نیز طی سخنانی اظهار داشت: باتوجه به شرایط موجود، مرکز حافظشناسی نیز مانند بسیاری دیگر از نهادهای فرهنگی ناگزیر، فعالیتهایش را به فضای مجازی منتقل کرده است.
کاووس حسنلی گفت: این مرکز با درک شرایط ویژه کشور، برای تولید آثاری هنری در قالبهای گوناگون از جمله موشنگرافیک و پویانمایی اقدام کرده است.
وی با بیان اینکه برنامههای اصلی یادروز حافظ سال جاری با پشتیبانی شرکت دانشبنیان ابر دراک و دانشگاه شیراز در سطح بینالمللی منتشر میشود، افزود: یکی از مهمترین بخشهای مراسم یادروز حافظ، برنامههای علمی و نشستهای تخصصی آن در شیراز است که امسال فرصت همراهی علاقهمندان در سراسر ایران و جهان با این نشستها ایجاد شده است.
عضو هیات علمی دانشگاه شیراز موضوع برنامههای علمی یادروز حافظ سال ۱۳۹۹ را «بررسی، نقد و آسیبشناسی کارنامه حافظپژوهی» عنوان کرد و ادامه داد: کارشناسان مرکز حافظشناسی از سال ۱۳۹۸، گفتوگوها و رایزنیها را با حافظپژوهان آغاز کردند و در موضوعات مختلف مقاله و سخنرانی سفارش دادند؛ بنابراین آنچه در برنامههای امسال ارائه میشود دستاورد پژوهشهایی است که استادان در این مدت انجام دادهاند.
حسنلی عنوان کرد: سخنرانیهای امسال به صورت کلی رویکردی آسیبشناسانه دارند و براساس برنامهریزیها بهاءالدین خرمشاهی "بعضی از مهمترین مرجعهای حافظپژوهی" را معرفی خواهد کرد، میرجلالالدین کزازی درباره "دوگانهگرایی ایرانی در سرودههای حافظ" سخن خواهد گفت و محمود فتوحی رودمعجنی درباره "حافظ در چهارسوی نظریههای ادبی" بحث خواهد کرد.
وی ادامه داد: سودابه نوذری، پایاننامهها و رسالههای دکتری را که در باره حافظ تدوین شده با رویکردی انتقادی بررسی و آسیبشناسی میکند، محسن معینی از رویکردهای کلی به شخصیت و شعر حافظ از سال ۱۳۰۰ تا امروز گزارشی تحلیلی ارائه خواهد داد، عبدالمحمود رضوانی درباره مشکلات ترجمه آثار بزرگانی چون حافظ صحبت میکند، حجابی کرلانقیچ، مترجم دیوان حافظ به زبان ترکی استانبولی درباره ترجمههای استانبولی حافظ و حافظشناسی در دورهی جمهوری ترکیه و مو هونگ یان از دانشگاه مطالعات خارجی پکن و رییس مرکز ایرانشناسی این دانشگاه نیز درباب ترجمههای حافظ در چین سخن خواهد گفت.
وی افزود: روشنک اکرمی، حضور حافظ را در دفترهای شعر امرسون بررسی میکند و عدنان قره اسماعیل اغلو از استادان نامدار زبان و ادبیات فارسی از کشور ترکیه، جایگاه حافظ شیرازی را در فرهنگ و ادب آسیای صغیر بررسی خواهد کرد؛ همچنین دیگر سخنران این رویداد مریم حسینی است که مقالهای با عنوان "گریز از هژمونی، از سنایی تا حافظ" را ارائه میکند، افزون بر این غلامرضا کافی که از پژوهشگران ادبیات دینی به تشریح بهره عاشوراییان از شعر حافظ خواهد پرداخت.
تلاش خبرنگار خبرگزاری فارس برای مصاحبه با مسئولان امر در ارتباط با دستاوردهای فرهنگی ناشی از برگزاری بیش از بیست سال مراسم گرامیداشت یادروز حافظ نتیجهای نداد! امید که مسئولان با درک بیشتری از موقعیت و جایگاه حافظ نه تنها به دنبال برگزاری یک مراسم تشریفاتی که به دنبال اهداف بزرگتری چون پیوستها و دستاوردهای فرهنگی بزرگی باشند که هم حق حافظ ادا شود و هم فارس و شیراز به دنبال آن به جایگاه شایستهای که لیاقتش را دارد برسد.